पुणे परिसरामध्ये असणाऱ्या एका आगळ्यावेगळ्या संग्रहालयालयांपैकी एक म्हणजे "झपुर्झा कला आणि संस्कृती संग्रहालय". एका दिवशी या संग्रहालयाला भेट देण्याचा योग आला. अर्थात रविवार... सुट्टीचा वार असल्याने बऱ्यापैकी गर्दी होती. संग्रहालयावरील पाटी बघून लक्षात आले की, पुण्याच्या पु.ना. गाडगीळ ज्वेलर्स यांच्याद्वारे तयार केलेले हे संग्रहालय आहे.
मराठी माणूस हा कलेचा भोक्ता. पूर्ण भारतभर मराठी माणसाची ही सर्वात सकारात्मक ओळख होय. याचीच प्रचिती या संग्रहालयातील विविध दालनांमधून आली. निरनिराळ्या प्राचीन कलाकृती, चित्रे, वस्तू यांचा अनोखा संग्रह या ठिकाणी पाहायला मिळाला. जुन्या काळातील मातीची भांडी, पितळेची तसेच कांस्याची भांडी या संग्रहामध्ये आहेत. याशिवाय शेकडो वर्षांपूर्वी वापरण्यात येणारे विविध प्रकारचे दिवे, दागिने, वस्त्रे यांची स्वतंत्र दालने इथे पाहता येतात. काळाच्या ओघात महाराष्ट्रीय संस्कृतीतून नामशेष होत असलेली तसेच पूर्णतः नामशेष झालेली अनेक वस्तू आभूषणे, वस्त्रे पाहण्याचा आनंद आपल्याला घेता येतो. चित्रांच्या दालनामध्ये त्यांच्याकडे पाहण्यासाठी खरोखर कलाकाराची दृष्टी लागते याची प्रचिती येते. भारतीय चित्रपटांच्या इतिहासावर आधारित एक छोटेखानी दालनदेखील या संग्रहालयामध्ये पाहता येते. खडकवासला धरणाच्या काठावर हा परिसर वसलेला असल्याने आजूबाजूची निसर्गराजी देखील इथून अनुभवता येते. धरणाच्या काठाहून पलीकडे दिसणारा सिंहगड किल्ला इतिहासाची साक्ष देतो. आणि हे संग्रहालय इतिहासात विस्मरणात जात असलेल्या स्मृतींना पुनश्च जागृत करण्याचे कार्य करते. त्यामुळे एकदा तरी निश्चित भेट द्यावी, असेच हे स्थळ आहे.
--- तुषार भ. कुटे
मराठी माणूस हा कलेचा भोक्ता. पूर्ण भारतभर मराठी माणसाची ही सर्वात सकारात्मक ओळख होय. याचीच प्रचिती या संग्रहालयातील विविध दालनांमधून आली. निरनिराळ्या प्राचीन कलाकृती, चित्रे, वस्तू यांचा अनोखा संग्रह या ठिकाणी पाहायला मिळाला. जुन्या काळातील मातीची भांडी, पितळेची तसेच कांस्याची भांडी या संग्रहामध्ये आहेत. याशिवाय शेकडो वर्षांपूर्वी वापरण्यात येणारे विविध प्रकारचे दिवे, दागिने, वस्त्रे यांची स्वतंत्र दालने इथे पाहता येतात. काळाच्या ओघात महाराष्ट्रीय संस्कृतीतून नामशेष होत असलेली तसेच पूर्णतः नामशेष झालेली अनेक वस्तू आभूषणे, वस्त्रे पाहण्याचा आनंद आपल्याला घेता येतो. चित्रांच्या दालनामध्ये त्यांच्याकडे पाहण्यासाठी खरोखर कलाकाराची दृष्टी लागते याची प्रचिती येते. भारतीय चित्रपटांच्या इतिहासावर आधारित एक छोटेखानी दालनदेखील या संग्रहालयामध्ये पाहता येते. खडकवासला धरणाच्या काठावर हा परिसर वसलेला असल्याने आजूबाजूची निसर्गराजी देखील इथून अनुभवता येते. धरणाच्या काठाहून पलीकडे दिसणारा सिंहगड किल्ला इतिहासाची साक्ष देतो. आणि हे संग्रहालय इतिहासात विस्मरणात जात असलेल्या स्मृतींना पुनश्च जागृत करण्याचे कार्य करते. त्यामुळे एकदा तरी निश्चित भेट द्यावी, असेच हे स्थळ आहे.
--- तुषार भ. कुटे
