लाल महाल

छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या अन्य कोणत्याही किल्ल्यापेक्षा मला राजगड किल्ला हा अतिशय खास वाटतो. कारण शिवरायांच्या एकंदरीत कालखंडातील सर्व प्रमुख घटनांचा तो साक्षीदार राहिलेला आहे. तसेच महाराजांचा सर्वाधिक सहवास या किल्ल्याला लाभलेला आहे.
बालपणी राजमाता जिजाऊंसोबत पुण्यात आले असता शिवाजी महाराज ज्या ठिकाणी राहत होते तो म्हणजे लाल महाल. या वास्तुविषयी देखील असंच काहीतरी आहे. छत्रपती शिवाजी रस्ता आणि जिजामाता चौक या ठिकाणी सिग्नलला जेव्हा जेव्हा गाडी थांबते तेव्हा डावीकडे लाल महाल नजरेस पडतो. सततच्या कामाच्या व्यापामुळे इथे इतक्या वर्षांमध्ये जाण्याची कधीच संधी मिळाली नाही. परंतु त्या दिवशी आवर्जून आम्ही या वास्तूला भेट दिली. शिवरायांचे बालपण या वास्तूमध्ये गेलं होतं. तसेच याच ठिकाणी त्यांनी औरंगजेबाचा मामा असणाऱ्या शाहिस्तेखानाची फजिती करून त्याची तीन बोटे छाटली होती. मुघलशाहीवर जबरदस्त प्रहार करणारा हा प्रसंग आणि त्याचा साक्षीदार म्हणजे लाल महाल होय. शनिवारवाड्याच्या कडेलाच लागून ही वास्तू दिमाखात उभी आहे. आज सुशोभीकरणाद्वारे तसेच विविध प्रकारच्या मूर्तींचा वापर करून ही वास्तू स्थानिक प्रशासनाद्वारे दिमाखात उभी असल्याचे दिसते. जिजाऊंची प्रसन्न मूर्ती महालाच्या मध्यवर्ती भागामध्ये आहे. तसेच शिवरायांच्या बालपणातील अनेक प्रसंग इथल्या भिंतीवर रेखाचित्रित केल्याचे देखील दिसतात.